Koronavirüs (COVID 19) Aşısına Nasıl Hazırlanılır?

Ortak yazarlar wikiHow Kadrosu

Referanslar

Bu Makalede:

Soruların Varsa Doktorunla Konuş

İnternet’ten Randevu Al

Aynı Dönemde Başka Aşı Yaptırma

Aşıyı Yaptırmadan Önce Maske Tak ve Sosyal Mesafe Kurallarına Uy

COVID-19 Tedavisi Gördüysen Bir Süre Bekle

Randevu Günü Yemek Yiyip Su İç

Aşı Randevuna Kimliğini Götür

Aşı Randevusuna Giderken Maske Tak

Bol Bir Tişört ya da Gömlek Giy

Aşı Yaptırdıktan Sonra Dinlen

İlk Doz Aşıdan Sonra İkinci Doz İçin Randevu Almak

8 tane daha göster...

Daha az göster...

İlgili Makaleler

Referanslar

COVID-19 aşısı dağıtımı arttıkça, aşı yaptırmaya uygun bulunan insanlardan giderek daha fazlası randevu alıyor. Aşı yapılmadan önce yapman gereken fazla bir şey olmasa da en az yan etkiyle sorunsuz ve kolay bir deneyime dönüştürmenin birkaç yolu var. Kendinin ve başkalarının güvenliğini sağlamak için mutlaka maske tak ve aşılandıktan sonra bile sosyal mesafe kurallarına uymayı sürdür.

Adımlar

Yöntem 1 / 11:

Soruların Varsa Doktorunla Konuş

1. {"smallUrl":"https:\/\/www.wikihow.com\/images_en\/thumb\/1\/11\/Prepare-to-Get-the-COVID-Vaccine-Step-1.jpg\/v4-460px-Prepare-to-Get-the-COVID-Vaccine-Step-1.jpg","bigUrl":"https:\/\/www.wikihow.com\/images\/thumb\/1\/11\/Prepare-to-Get-the-COVID-Vaccine-Step-1.jpg\/v4-728px-Prepare-to-Get-the-COVID-Vaccine-Step-1.jpg","smallWidth":460,"smallHeight":345,"bigWidth":728,"bigHeight":546,"licensing":"<div class=\"mw-parser-output\"><\/div>"}
   1
   Aşı randevusu sırasında, aklındakileri soracak fırsatı bulamayabilirsin. Eğer COVID-19 aşısının sana göre olup olmadığından emin değilsen ya da kaygıların varsa önceden aile hekiminden randevu alarak onunla görüş. Doktorlar sana farklı aşı türleri ve hangisinin sana en uygun olduğu konusunda bilgi verebilir.

   • Uzmanlar, COVID-19 aşısının hamileler ya da çocuk emziren anneler için güvenli olduğu konusunda hemfikir. Bununla beraber kaygıların varsa karar almadan önce sağlık hizmetleri personeliyle konuşmaktan çekinme.
   • Eğer altta yatan tıbbi sorunların varsa daha önce herhangi bir aşıya alerjik tepki göstermediğin sürece bu aşıyı da yaptırabilirsin. Altta yatan hastalıklar ve COVID-19 aşısı hakkında daha fazla bilgi edinmek için https://covid19asi.saglik.gov.tr/ adresine bakabilirsin.
   Reklam

Yöntem 2 / 11:

İnternet’ten Randevu Al

1. {"smallUrl":"https:\/\/www.wikihow.com\/images_en\/thumb\/2\/24\/Prepare-to-Get-the-COVID-Vaccine-Step-2.jpg\/v4-460px-Prepare-to-Get-the-COVID-Vaccine-Step-2.jpg","bigUrl":"https:\/\/www.wikihow.com\/images\/thumb\/2\/24\/Prepare-to-Get-the-COVID-Vaccine-Step-2.jpg\/v4-728px-Prepare-to-Get-the-COVID-Vaccine-Step-2.jpg","smallWidth":460,"smallHeight":345,"bigWidth":728,"bigHeight":546,"licensing":"<div class=\"mw-parser-output\"><\/div>"}
   1
   Aşıların dağıtımından ülke hükûmetleri ya da sağlık hizmeti sağlayıcıları sorumlu. Eğer aşıya uygunsan İnternet’ten randevu alıp bir saat belirleyebilirsin. Web sitesi sana nereye gideceğini, nasıl hazırlanacağını ve randevuda neyle karşılaşacağını anlatacaktır.

   • Birçok kurum, randevusu olmayanları aşılamıyor. Aşı dağıtımı genişledikçe bu durum da değişebilir.
   • Hükûmetler ve sağlık hizmeti sağlayıcıları aşı yapılacak kişi sayısını kısıtlıyor. Randevu almadan önce aşı yaptırabilen grupta olup olmadığını resmî web sitelerinden kontrol et.
   • COVID-19 aşısı herkes için ücretsizdir yani hiç kimsenin kaydolmak için para ödemesi gerekmemektedir.

Yöntem 3 / 11:

Aynı Dönemde Başka Aşı Yaptırma

1. {"smallUrl":"https:\/\/www.wikihow.com\/images_en\/thumb\/f\/f2\/Prepare-to-Get-the-COVID-Vaccine-Step-3.jpg\/v4-460px-Prepare-to-Get-the-COVID-Vaccine-Step-3.jpg","bigUrl":"https:\/\/www.wikihow.com\/images\/thumb\/f\/f2\/Prepare-to-Get-the-COVID-Vaccine-Step-3.jpg\/v4-728px-Prepare-to-Get-the-COVID-Vaccine-Step-3.jpg","smallWidth":460,"smallHeight":345,"bigWidth":728,"bigHeight":546,"licensing":"<div class=\"mw-parser-output\"><\/div>"}
   1
   Uzmanlar COVID-19 aşılarının diğer aşılarla etkileşime girip girmeyeceğinden emin değiller. COVID-19 aşısını yaptırdıktan sonra başka aşı olmadan önce en az 14 gün bekle. Bu, birden çok aşıyı aynı anda yaptırmanın yan etkilerini de azaltacaktır.

   • Eğer kazara iki aşı için birbirine yakın olacak şekilde gün aldıysan sorun değil. COVID-19 aşılarını yeniden yaptırman gerekmiyor.
   Reklam

Yöntem 4 / 11:

Aşıyı Yaptırmadan Önce Maske Tak ve Sosyal Mesafe Kurallarına Uy

1. {"smallUrl":"https:\/\/www.wikihow.com\/images_en\/thumb\/9\/9f\/Prepare-to-Get-the-COVID-Vaccine-Step-4.jpg\/v4-460px-Prepare-to-Get-the-COVID-Vaccine-Step-4.jpg","bigUrl":"https:\/\/www.wikihow.com\/images\/thumb\/9\/9f\/Prepare-to-Get-the-COVID-Vaccine-Step-4.jpg\/v4-728px-Prepare-to-Get-the-COVID-Vaccine-Step-4.jpg","smallWidth":460,"smallHeight":345,"bigWidth":728,"bigHeight":546,"licensing":"<div class=\"mw-parser-output\"><\/div>"}
   1
   Aşı yaptıracak olsan bile güvenli olmak çok önemli. Mümkün olduğunca evde kal, dışarı çıkınca maske tak ve aynı evde yaşamadığın insanlardan 180 cm uzak durmaya çalış. Enfeksiyonu kendine ve başkalarına bulaştırmamak için, ellerini sık sık yıka.

   • Kendinin ve etrafındakilerin güvenliği için, aşı yaptırdıktan sonra da maske takmayı ve sosyal mesafe kurallarına uymayı sürdür.

Yöntem 5 / 11:

COVID-19 Tedavisi Gördüysen Bir Süre Bekle

1. {"smallUrl":"https:\/\/www.wikihow.com\/images_en\/thumb\/f\/f9\/Prepare-to-Get-the-COVID-Vaccine-Step-5.jpg\/v4-460px-Prepare-to-Get-the-COVID-Vaccine-Step-5.jpg","bigUrl":"https:\/\/www.wikihow.com\/images\/thumb\/f\/f9\/Prepare-to-Get-the-COVID-Vaccine-Step-5.jpg\/v4-728px-Prepare-to-Get-the-COVID-Vaccine-Step-5.jpg","smallWidth":460,"smallHeight":345,"bigWidth":728,"bigHeight":546,"licensing":"<div class=\"mw-parser-output\"><\/div>"}
   1
   Uzmanlar COVID-19 tedavisinin aşıyla etkileşime girip girmediğinden henüz emin değil. Eğer COVID-19 için antikor ya da plazma tedavisi gördüysen aşı randevusu almak için en az 90 gün bekle. Türkiye’de COVID-19 geçiren sağlık çalışanları, hastalığı geçirdikten 1 ay sonra, COVID-19 geçiren diğer kişilerse 6 ay sonra aşılanabilecek.

   • COVID-19 geçirdiysen ama antikor ya da plazma tedavisi görmediysen iyileşir iyileşmez aşı randevusu alabilirsin.
   Reklam

Yöntem 6 / 11:

Randevu Günü Yemek Yiyip Su İç

1. {"smallUrl":"https:\/\/www.wikihow.com\/images_en\/thumb\/f\/fb\/Prepare-to-Get-the-COVID-Vaccine-Step-6.jpg\/v4-460px-Prepare-to-Get-the-COVID-Vaccine-Step-6.jpg","bigUrl":"https:\/\/www.wikihow.com\/images\/thumb\/f\/fb\/Prepare-to-Get-the-COVID-Vaccine-Step-6.jpg\/v4-728px-Prepare-to-Get-the-COVID-Vaccine-Step-6.jpg","smallWidth":460,"smallHeight":345,"bigWidth":728,"bigHeight":546,"licensing":"<div class=\"mw-parser-output\"><\/div>"}
   1
   Bazıları aşı sonrasında hâlsizlikten yakınıyorr. Bu yan etkileri randevu öncesinde dengeli ve eksiksiz bir öğün yemek yiyip bolca su içerek azaltabilirsin. Aşı yaptırmak için uzunca bir süre sırada beklemen gerekebilir, o yüzden evden çıkmadan mutlaka yemek ye!

Yöntem 7 / 11:

Aşı Randevuna Kimliğini Götür

1. {"smallUrl":"https:\/\/www.wikihow.com\/images_en\/thumb\/5\/50\/Prepare-to-Get-the-COVID-Vaccine-Step-7.jpg\/v4-460px-Prepare-to-Get-the-COVID-Vaccine-Step-7.jpg","bigUrl":"https:\/\/www.wikihow.com\/images\/thumb\/5\/50\/Prepare-to-Get-the-COVID-Vaccine-Step-7.jpg\/v4-728px-Prepare-to-Get-the-COVID-Vaccine-Step-7.jpg","smallWidth":460,"smallHeight":345,"bigWidth":728,"bigHeight":546,"licensing":"<div class=\"mw-parser-output\"><\/div>"}
   1
   Kimliğini doğrulamak için bir kimlik kartı götür. Randevuya giderken resmî kimlik kartını ya da sürücü ehliyetini götür. Kimliğin yoksa sağlık ocağını arayıp nelerin kimlik olarak kabul edilebildiğini öğren. Adını ve adresini içeren başka bir resmî belge götürmen gerekebilir.

   • Eğer kimliğin yanında değilse aşı randevusundan geri çevrilebilirsin.
   Reklam

Yöntem 8 / 11:

Aşı Randevusuna Giderken Maske Tak

1. {"smallUrl":"https:\/\/www.wikihow.com\/images_en\/thumb\/b\/b5\/Prepare-to-Get-the-COVID-Vaccine-Step-8.jpg\/v4-460px-Prepare-to-Get-the-COVID-Vaccine-Step-8.jpg","bigUrl":"https:\/\/www.wikihow.com\/images\/thumb\/b\/b5\/Prepare-to-Get-the-COVID-Vaccine-Step-8.jpg\/v4-728px-Prepare-to-Get-the-COVID-Vaccine-Step-8.jpg","smallWidth":460,"smallHeight":345,"bigWidth":728,"bigHeight":546,"licensing":"<div class=\"mw-parser-output\"><\/div>"}
   1
   Hem senin hem de aşıyı yapacak olan sağlık personelinin maske takması gerekiyor. Aşı randevusuna giderken mutlaka ağzını ve burnunu tümüyle örten bir kumaş ya da tıbbi maske tak. Eğer maske takmıyorsan muhtemelen aşı randevusuna kabul edilmezsin.

   • Sırada beklerken ve aşın yapılırken maskeni çıkartma.

Yöntem 9 / 11:

Bol Bir Tişört ya da Gömlek Giy

1. {"smallUrl":"https:\/\/www.wikihow.com\/images_en\/thumb\/7\/7d\/Prepare-to-Get-the-COVID-Vaccine-Step-9.jpg\/v4-460px-Prepare-to-Get-the-COVID-Vaccine-Step-9.jpg","bigUrl":"https:\/\/www.wikihow.com\/images\/thumb\/7\/7d\/Prepare-to-Get-the-COVID-Vaccine-Step-9.jpg\/v4-728px-Prepare-to-Get-the-COVID-Vaccine-Step-9.jpg","smallWidth":460,"smallHeight":345,"bigWidth":728,"bigHeight":546,"licensing":"<div class=\"mw-parser-output\"><\/div>"}
   1
   Aşı koldan yapılıyor. Kolunu rahatça sıyırabileceğin, tişört ya da gömlek gibi bir şey giy. Bu bölgede biraz acı ve rahatsızlık hissedebilirsin ve dar kıyafetler acıyı daha da artırır.

   • Kolunun acımasından korkuyorsan aşı sonrası için arabanda soğutulmuş bir bez ya da buz dolu bir torba bulundur.
   Reklam

Yöntem 10 / 11:

Aşı Yaptırdıktan Sonra Dinlen

1. {"smallUrl":"https:\/\/www.wikihow.com\/images_en\/thumb\/f\/f6\/Prepare-to-Get-the-COVID-Vaccine-Step-10.jpg\/v4-460px-Prepare-to-Get-the-COVID-Vaccine-Step-10.jpg","bigUrl":"https:\/\/www.wikihow.com\/images\/thumb\/f\/f6\/Prepare-to-Get-the-COVID-Vaccine-Step-10.jpg\/v4-728px-Prepare-to-Get-the-COVID-Vaccine-Step-10.jpg","smallWidth":460,"smallHeight":345,"bigWidth":728,"bigHeight":546,"licensing":"<div class=\"mw-parser-output\"><\/div>"}
   1
   Bazı insanlar aşı sonrasında grip benzeri belirtiler gösterebiliyor. İlk doz aşıdan sonraki 48 saat içinde ateş, titreme, yorgunluk ya da baş ağrısı yaşayabilirsin. Çabucak iyileşmek için dinlen ve bolca sıvı al.

   • Kolunda acı ya da şişme olursa yangıyı azaltmak için soğuk bir bezi üstüne bastırabilirsin.
   • Eğer ciddi yan etkilerle karşılaşırsan en yakın sağlık kuruluşuna başvur ve yakın zamanda aşı olduğunu hekime bildir.

Yöntem 11 / 11:

İlk Doz Aşıdan Sonra İkinci Doz İçin Randevu Almak

1. {"smallUrl":"https:\/\/www.wikihow.com\/images_en\/thumb\/7\/74\/Prepare-to-Get-the-COVID-Vaccine-Step-11.jpg\/v4-460px-Prepare-to-Get-the-COVID-Vaccine-Step-11.jpg","bigUrl":"https:\/\/www.wikihow.com\/images\/thumb\/7\/74\/Prepare-to-Get-the-COVID-Vaccine-Step-11.jpg\/v4-728px-Prepare-to-Get-the-COVID-Vaccine-Step-11.jpg","smallWidth":460,"smallHeight":345,"bigWidth":728,"bigHeight":546,"licensing":"<div class=\"mw-parser-output\"><\/div>"}
   1
   Şu anda tüm COVID-19 aşıları 2 doz hâlinde uygulanıyor. İlk randevunu aldığında sağlık kurumunun sana verdiği kartı, ilk doz aşının kanıtı olarak sakla. Türkiye’de aşıyla ilgili bilgiler SMS’le ya da e-Nabız hesabından takip edilebiliyor. İkinci doz aşı randevusu da hekim tarafından belirlenip SMS’le bildiriliyor ve MHRS ya da e-Nabız üstünden görülüp değiştirilebiliyor.

   • Türkiye’de uygulanan Sinovac aşısının ikinci dozu ilkinden 28 gün sonra yapılmaktadır.
   • Eğer Pfizer-BioNTech COVID-19 aşısı olursan ikinci doz ilkinden 21 gün sonradır.
   • Birçok kişi, aşının ikinci dozunun daha ciddi yan etkileri olduğunu söylüyor. Süreç tümüyle aynı olsa da ikinci doz aşıdan sonra daha uzun süre dinlenmen gerekebilir.
   Reklam

İpuçları

• Üretilen aşı dozu sayısı arttıkça aşı dağıtımında değişimler olabilir. Yeni ve güncel bilgi almak için Sağlık Bakanlığı COVID-19 Aşısı Bilgilendirme Platformu’nu sık sık kontrol et.
• Hem Pfizer hem de Moderna aşısında antikor oluşumu için aynı mRNA teknolojisi kullanılıyor. Aradaki temel fark dozaj ve aşının depolama sıcaklığı. Sputnik-V ve Oxford/AstraZeneca aşıları viral vektör (adenovirüs) teknolojisini kullanıyor. Türkiye’de uygulanan Sinovac aşısı ise inaktif aşı teknolojisiyle üretilmiş.

Reklam

Uyarılar

• Eğer COVID-19 aşısı olduktan sonra ciddi bir alerjik reaksiyon gösterirsen hemen acil yardım almalısın.
• COVID-19 aşılarının herhangi birinin içeriğindeki maddelere karşı alerjin varsa aşı yaptırma.

Reklam