Kan Grubu Nasıl Belirlenir?

Bu Makalede:Kan Grubunu Evde Öğrenmek Bir Sağlık Hizmetleri Uzmanını Ziyaret Etmek

Tıbbi nedenler, uluslararası vize almak ya da yalnızca kendi bedenin hakkında daha çok şey bilmek için kan grubunu öğrenmek isteyebilirsin. Neyse ki hangi kan grubundan olduğunu öğrenmenin yığınla yolu var.

Yöntem 1
Kan Grubunu Evde Öğrenmek

1

Ebeveynlerine kan gruplarını sor. Biyolojik ebeveynlerinin her ikisi de kan grubunu biliyorsa bu olasılıkları daraltır. Çoğu zaman bu yöntem, internetteki bir kan grubu hesaplayıcısını ya da aşağıdaki listeyi kullanarak sadece tahminde bulunmana yarar:^[1]
Kan Grubunu Öğrenmek
0 ebeveyn x 0 ebeveyn = 0 çocuk
0 ebeveyn x A ebeveyn = A veya 0 çocuk
0 ebeveyn x B ebeveyn = B ya da 0 çocuk
0 ebeveyn x AB ebeveyn = A ya da B çocuk
A ebeveyn x A ebeveyn = A ya da 0 çocuk
A ebeveyn x B ebeveyn = A, B, AB ya da 0 çocuk
A ebeveyn x AB ebeveyn = A, B ya da AB çocuk
B ebeveyn x B ebeveyn = B ya da 0 çocuk
B ebeveyn x AB ebeveyn = A, B ya da AB çocuk
AB ebeveyn x AB ebeveyn = A, B ya da AB çocuk
Kan grupları aynı zamanda “Rh faktörü” (+ ya da -) içerir. Her iki ebeveyninin de kan grubu Rh- ise (0- ya da AB- gibi) sen de Rh- kan grubundansın. Ebeveynlerinden biri ya da her ikisi Rh+ ise test yaptırmadan + ya da – olup olmadığını bilemezsin.^[2]
2
Daha önce tahlil için kan verdiğin doktoru ara. Doktorunun dosyasında kan grubun varsa tek yapman gereken ona sormak. Ancak,
kaydının dosyada olması için kanını aldırmış olman ve/veya test yaptırmış olman gerekir.
Kan testini yaptırmış olma nedenleri arasında şunlara sık rastlanır:^[3]
- Hamilelik
- Ameliyat
- Organ nakli
- Blood nakli
3

Kan grubu test kiti al. Doktora gitmek ya da kan vermek istemiyorsan internetten ya da eczaneden ucuza evde yapılan test kitlerinden satın alabilirsin. Bunlar genelde
özel bir kart üstündeki etiketli alanları önce ıslatmanı, sonra da her birine azıcık kan damlatmanı gerektirir.
Kanı eklerken kitteki talimatlara mutlaka uy. Hangi alanların (ya da bazı setlerde sıvı dolu tüplerin) kanın yayılmak yerine topaklanmasına (aglütine olmasına) neden olduğuna dikkat et. Topaklanma, kan grubunla uyumlu olmayan maddelere karşı bir reaksiyondur. Bütün kartları ve sıvıları tamamlayıp testi bitirince kitteki talimatları ya da aşağıdaki listeyi kullanarak kan grubunu öğren:^[4]
Kan Grubu Kitini Kullanmak
Evde yapılan testlerin, bir profesyonel tarafından yapılandan daha az güvenilir olduğunu unutma. "Anti-A" ve "Anti-B" bölmelerinde topaklanma olup olmadığına bak: Yalnızca Anti-A'da topaklanma varsa kan grubun A'dır. Anti-B'deki topaklanma kan grubun B demektir. Hem Anti-A hem de Anti-B'de topaklanma olması kan grubunun AB olduğunu gösterir.
"Anti-D" bölmesine bak: Topaklanma olması Rh pozitif olduğunu gösterir. Kan grubunun yanına ⁺ ekle. Hiç topaklanma olmadıysa Rh negatifsindir. Kan grubunun yanına ^- işareti ekle.
Kontrol bölmesinde topaklanma olursa? Eğer kontrol bölmesinde (normal kâğıt) topaklanma olursa ya da kanın herhangi bir bölmede topaklanıp topaklanmadığından emin değilsen başka bir test dene.^[5]

Yöntem 2
Bir Sağlık Hizmetleri Uzmanını Ziyaret Etmek

1
Doktorundan kan testi iste. Doktorundaki dosyada kan grubun yoksa ondan kan testi yapılmasını isteyebilirsin. Doktorun muayenehanesini ara ya da oraya gidip kan grubunu öğrenmek için kan testi iste.
- Şöyle bir şey diyebilirsin: “Kan grubumu öğrenmek istiyorum. Doktorumun kan grubumun belirlenmesi için kan testi istemesi mümkün mü acaba?”
2
Bir sağlık merkezine git. Aile hekimin yoksa bir sağlık merkezinde kan testi yaptırabilirsin. Bulunduğun yerdeki sağlık merkezine git ve onlardan kan grubu testi yapmalarını iste.
- Sağlık merkezinin bu hizmeti verip vermediğini öğrenmek için gitmeden önce orayı aramak daha iyi olabilir.
3

Kan bağışı yap. Bu şekilde hem kan grubunu öğrenebilir hem de başkalarına yardım edebilirsin! Yaşadığın yerde bir kan bağışı merkezi bul ya da kan bağışı kampanyasını bekle. İçeri girdiğinde,
personele kan grubunu söyleyebilirler mi diye sor.
Kan testin hemen yapılmayacaktır, o yüzden sonucu e-posta yoluyla ya da telefonla bildirmeleri birkaç haftayı bulabilir.^[6]
Kan Bağışı Yapmadan Önce Bilinmesi Gerekenler
Uygunluk şartları: Kan bağışlamak için en az 18 yaşında, sağlıklı ve en az 50 kilo ağırlıkta olman gerekir. İlaç kullanıyorsan, demir düzeyin düşükse ve yakın zamanda yabancı ülkelere gittiysen kan veremeyebilirsin. Ayrıca erkeklerin son 90 kadınlarınsa 120 gün içinde kan bağışlamamış olması gerekir.
Önceden ara: Kan bağışı merkezini önceden arayıp kan grubunu kabul edip etmeyeceklerini öğren.
4

Kan bağışı yaptıysan sonucu internetten öğren. Türk Kızılayı Kan Hizmetleri Genel Müdürlüğü'nün resmi Web sitesinden^[7] kan bağışı noktalarının ve gezici ekiplerin yerini öğrenip kan verebilirsin. Daha önce kan bağışında bulunduysan bu siteden kan grubunu, en son ne zaman kan verdiğini ve tekrar ne zaman verebileceğini de öğrenebilirsin.

İpuçları

Kan grubuna ek olarak Rh yani Rhesus faktörünü de test ettirmelisin. Kan grubun Kızılay ya da başka bir profesyonel organizasyon tarafından belirlendiyse sana Rh faktörünü söylerler. Buna bazen D denir. Ya D+ ya da D-’sindir. Örneğin, topaklanma A bölgesinde ve D bölgesinde fark edildiyse kişi A+ kan grubuna aittir.
Ebeveynlerinin kan gruplarını biliyorsan bu kan gruplarından birini alma ihtimalini hesaplamak için bir Punnett karesi çizebilirsin. Kan grubunu üç alel belirler: baskın aleller I^A ve I^B, ve çekinik alel i.^[8] Kan grubun 0 ise, ii genotipine sahipsin. Eğer kan grubun A ise fenotipin ya I^AI^A ya da I^Ai.
Nüfusun %39'u 0+, %9'u 0-, %31'i A+, %6'sı A-, %9'u B+, %2'si B-, %3'ü AB+ ve %1'i AB-'dir.^[9]
Hesaplama her zaman doğru değildir. Hemen, “Tamam B-’im” ya da “Budur işte, AB+’im” deme.