Kırık Başparmak Nasıl Teşhis Edilir?

Başparmak kırıkları, oldukça basit, temiz kırılmalardan, düzelmesi için ameliyat gerektiren eklem boyunca birden fazla kırığa kadar değişebilir. Başparmağın yaralanması, yemek yemekten mesleğine kadar her şey üzerinde ömür boyu etkiye sahip olabileceğinden, yaralanmalar her zaman ciddiye alınmalıdır.[1] [2] Kırık bir başparmağın belirtilerini öğrenmek ve tedavi seçeneklerinden ne bekleneceğini öğrenmek yaralanmanın düzgün şekilde iyileşmesi için çok önemlidir.

Kısım 1 / 3:
Kırık Başparmağı Belirlemek

  1. Image titled Diagnose a Broken Thumb Step 1
    1
    Başparmağındaki şiddetli ağrıya dikkat et. Başparmağını kırdıktan hemen sonra şiddetli ağrı hissetmek normaldir. Ağrı, kemiklerinin etrafının sinirlerle sarılı olmasından kaynaklanır. Bir kemik kırıldığında, çevredeki sinirleri tahriş edebilir veya sıkıştırabilir ve bu da ağrıya neden olur. Yaralanmadan hemen sonra şiddetli ağrı yaşamazsan başparmağın kırılmamış olabilir.[3]
    • Başparmağına bir şey dokunduğunda veya onu bükmeye çalıştığında da şiddetli ağrı hissedeceksin.
    • Genel olarak ağrının başparmağının elinle buluştuğu (başparmağın ve işaret parmağın arasındaki dokuya en yakın olan) ekleme yakınlığı yaralanma ve potansiyel komplikasyonlar için daha fazla endişe sebebidir.
  2. Image titled Diagnose a Broken Thumb Step 2
    2
    Yaralanan alanda herhangi bir şekil bozukluğu olup olmadığına bak. Başparmağının normal görünüp görünmediğine bakmalısın. Garip bir açıyla mı bükülmüş yoksa değişik bir şekilde mi burkulmuş? Deriden dışarı çıkan herhangi bir kemik olup olmadığını da kontrol etmelisin. Bu özelliklerden herhangi birini fark edersen büyük olasılıkla başparmağın kırılmıştır.[4]
    • Ayrıca başparmağının üzerinde büyük olasılıkla morluklar olacaktır, bu da başparmağının dokusundaki kılcal damarların çatladığının bir işaretidir.
  3. Image titled Diagnose a Broken Thumb Step 3
    3
    Başparmağını hareket ettirmeye çalış. Başparmağını kırdıysan onu hareket ettirmek ciddi ve şiddetli ağrıya neden olur. Kemiklerini birbirine bağlayan bağların da büyük olasılıkla düzgün çalışamayacak ve bu da başparmağını hareket ettirmeni zorlaştıracaktır.[5]
    • Özellikle, başparmağını geriye doğru hareket ettirip ettiremediğini kontrol et. Acı çekmeden geriye doğru hareket ettirebiliyorsan muhtemelen kemik kırılmamıştır, parmağın burkulmuştur.
  4. Image titled Diagnose a Broken Thumb Step 4
    4
    Başparmağındaki uyuşma, karıncalanma veya soğukluğa dikkat et. Ağrıya neden olmanın yanı sıra, sıkışmış sinirler de başparmağının uyuşmasına neden olabilir. Başparmağında soğukluk hissetmeye başlayabilirsin. Bunun nedeni, kırık kemiğin veya fazla şişliğin başparmağına ve çevresindeki dokuya kan taşıyan kan damarlarını tıkamasıdır.[6]
    • Başparmağın, çok az kan gitmesi veya hiç kan gitmemesi durumunda da maviye dönebilir.
  5. Image titled Diagnose a Broken Thumb Step 5
    5
    Başparmağının etrafında aşırı şişlik olup olmadığına bak. Bir kemik kırıldığında, iltihap nedeniyle etrafındaki alan şişecektir. Başparmağın, yaralanma meydana geldikten beş ila on dakika sonra şişmeye başlayacaktır. Başparmak şiştikten sonra sertleşmeye başlayabilir.[7]
    • Başparmağındaki şişlik, başparmağına en yakın parmakları da etkileyebilir.
    Reklam

Kısım 2 / 3:
Bir Doktora Başparmağı Göstermek

  1. Image titled Diagnose a Broken Thumb Step 6
    1
    Doktora veya acil servise git. Eğer başparmağını kırdığını düşünüyorsan bir profesyonelin kemiği yerine oturtup sarması için acil servise gitmelisin. Eğer çok uzun süre beklersen kırık kemiğin neden olduğu şişlik, kemikleri oturtmayı gerçekten zorlaştırabilir ve bu da başparmağının kalıcı olarak bükülü kalabileceği anlamına gelir.[8]
    • Ek olarak, çocuklarda kırık başparmakları, büyüme kıkırdaklarına zarar vererek büyümelerini kalıcı olarak etkileyebilir.
    • Yaralanmanın kemik kırığı değil de burkulma (bağ yırtılması) olabileceğinden şüpheleniyor olsan bile, yine de doğru teşhis için bir doktora görünmelisin.[9] Ek olarak, bazı ciddi burkulmalar, tedavi için hâlâ bir el cerrahının müdahalesini gerektirebilir. Nihayetinde, kesin teşhis ve tedavi kararlarını bir tıp uzmanına bırakmalısın.[10] [11]
  2. Image titled Diagnose a Broken Thumb Step 7
    2
    Fiziksel muayeneye git. Doktor, Birinci Bölümdeki semptomlarla ilgili sorular sormanın yanı sıra, başparmağını fiziksel olarak da inceleyecektir. Başparmağındaki gücünü ve hareketini, zarar görmemiş başparmağınla karşılaştırarak test edebilir. Başka bir test olarak, zayıflığını kontrol etmek için başparmağa baskı uygulamadan önce başparmağının ucunu işaret parmağına dokundurur.[12]
  3. Image titled Diagnose a Broken Thumb Step 8
    3
    Başparmağının röntgenini çektir. Doktor muhtemelen başparmağının çeşitli açılardan röntgenini isteyecektir.[13] Bu sadece teşhisi doğrulamakla kalmayacak, aynı zamanda doktora başparmağında kaç kırık olduğunu da gösterecek ve bu da en iyi tedavi seçeneğinin belirlenmesine yardımcı olacaktır. Röntgen açıları şunlardır:[14]
    • Yanal: Yanal görünüm, başparmak yukarıda olacak şekilde elin yan üzerindeyken çekilen bir röntgendir.
    • Eğik: Eğik görünüm, başparmağı yukarıda olacak şekilde elin yan üzerindeyken yana yatırılarak çekilen röntgendir.
    • AP: AP görünümü, elinin yukarıdan düzleştirilmiş bir pozisyonda çekilen röntgenidir.
  4. Image titled Diagnose a Broken Thumb Step 9
    4
    Bilgisayarlı tomografi (CT) çektirmek için doktorunla konuş. Tomografi, Kompüterize Aksiyal Tomografi (CAT) taraması olarak da adlandırılabilir. Tomografi, vücut kısımlarının (bu durumda başparmağın) içinin neye benzediğinin görüntülerini oluşturmak için röntgen ve bir bilgisayar kullanır. Bu şekilde, doktorun kırığın neye benzediği ve bunu düzeltmenin en iyi yolu hakkında daha iyi bir fikir edinebilir.[15]
    • Hamileysen doktoruna söyle çünkü tomografi fetüse zarar verebilir.
  5. Image titled Diagnose a Broken Thumb Step 10
    5
    Doktoruna kırılma türünü teşhis ettir. Doktorun ilgili testleri yaptıktan sonra, kırık tipini teşhis edecektir. Bu, mevcut tedavi seçeneklerinin güçlüğünü belirleyecektir.[16]
    • Eklem dışı kırıklar, başparmağındaki iki kemikten birinin uzunluğu boyunca bir eklemden uzakta meydana gelen kırıklardır. Ağrılı olsa ve iyileşmesi altı hafta sürse de, bu kırıklar genellikle cerrahi müdahale gerektirmez.[17]
    • Eklem içi kırıklar eklem boyunca meydana gelir ve genellikle hastanın iyileşmeden sonra eklemde olabildiğince fazla hareketi korumasına yardımcı olmak için cerrahi müdahale gerektirir.[18]
    • Eklem içi başparmak kırıklarından en yaygın ikisi Bennett kırığı ve Rolando kırığıdır. Her ikisinde de, başparmak karpometakarpal eklem (ele en yakın başparmak eklemi) boyunca kırılır (ve muhtemelen yerinden çıkar).[19] İkisi arasındaki en büyük fark, Rolando kırığında üç veya daha fazla kemik parçasının yeniden hizalama gerekirken ve Bennett kırığı bazen ameliyat gerektirmezken, Rolando kırığı neredeyse her zaman cerrahi tedavi gerektirir.[20] [21]
    Reklam

Kısım 3 / 3:
Kırık Başparmağı Tedavi Etmek

  1. Image titled Diagnose a Broken Thumb Step 11
    1
    Bir ortopedi cerrahına görün. Bir ortopedi uzmanı, en iyi tedavi seçeneğinin belirlenmesine yardımcı olması için röntgenine ve diğer testlere bakacaktır. Kırık tipini (eklem içi veya eklem dışı) ve güçlüğünü (Bennett/Rolando kırıkları) hesaba katacaktır.[22]
  2. Image titled Diagnose a Broken Thumb Step 12
    2
    Ameliyatsız seçenekleri sor. Nispeten kolay vakalarda (eklem dışı kırık gibi) doktor, kırık parçalarını ameliyatsız elle yerine oturtabilir.[23] Parçaları oturtmaya başlamadan önce anestezi yapacaktır.
    • Bu yöntemde (kapalı redüksiyon olarak da adlandırılır), doktor genellikle kırığı yeniden hizalamak için kuvvetli bir şekilde çeker ve parçaların yerine oturduğunu görmek için bir floroskopi (sürekli, gerçek zamanlı röntgen) kullanır.[24]
    • Bazı Rolando kırıklarının, özellikle de kemikler birbirine vidalanamayacak veya birleştirilemeyecek kadar fazla parçalıysa bu yöntemde cerrahın elinden gelen en iyi şekilde parçaları biçimlendirmesiyle (açık redüksiyon olarak bilinir) tedavi edilebileceğini unutma.[25]
  3. Image titled Diagnose a Broken Thumb Step 13
    3
    Cerrahi tedavileri düşün. Eklem içi kırıklar için (Bennett ve Ronaldo kırıkları gibi) ortopedi uzmanın genellikle ameliyat önerecektir. Ameliyatın türü kırıkların güçlüğüne bağlı olacaktır. Genel seçenekler şunlardır:[26] [27]
    • Parçaları yeniden hizalamak amacıyla eksternal fiksasyon olarak bilinen deriye tellerin yerleştirilmesi için floroskopinin kullanılması. Bu seçenek genel olarak parçaların birbirine çok yakın kaldığı Bennett kırıklarıyla ilgilidir.
    • Cerrah, eli açtıktan sonra düzgün bir şekilde hizalanmasını sağlamak için kemiklere küçük vidalar veya pimler yerleştirir. Bu, iç fiksasyon olarak bilinir.
    • Cerrahi seçeneklerden kaynaklanan olası komplikasyonlar arasında sinir veya bağ yaralanmaları, sertlik ve yüksek eklem ihtihabı riski bulunur.[28]
  4. Image titled Diagnose a Broken Thumb Step 14
    4
    Başparmağı hareketsiz hâle getir. Özel durumun ister cerrahi ister cerrahi olmayan bir seçenek gerektirse de, doktor başparmağını hareketsiz hâle getirmek ve iyileşme süresi boyunca tüm parçaları mükemmel bir şekilde yerinde tutmak için başparmağını bir spika alçısına yerleştirecektir.[29]
    • Standardı altı hafta olsa da, alçının iki ila altı hafta arasında kalacağını bil.[30]
    • Bu süre boyunca kontrol amacıyla doktoruna görünmen gerekebilir.
  5. Image titled Diagnose a Broken Thumb Step 15
    5
    Bir fizyoterapiste görün. Doktorun, alçıda geçirdiğin sürenin uzunluğuna ve alçı çıkarıldıktan sonraki hareketliliğine bağlı olarak fizik tedavi veya ergoterapi tavsiye edebilir.[31] Bir terapist, hareketsiz döneminde dumura uğrayan kasın gücünü onarmak için bir dizi bükme ve kavrama egzersizi yaptıracaktır.[32]
    Reklam

İpuçları

  • Kırık da olsa, burkulma da olsa, hastaneye gitmek ve başparmağını düzgün bir şekilde tedavi ettirmek her zaman en iyisidir.
Reklam

Uyarılar

  • Bu makale, kırık bir başparmakla ilgili tıbbi bilgiler sunarken, tıbbi tavsiye olarak kullanılmamalıdır. Olası ciddi yaralanmalarda uygun teşhis ve tedavi seçenekleri için daima doktora görün.
  • Hamileysen röntgen çektirmeden önce bunu doktoruna söyle. Bebekler röntgen ışınlarına karşı daha hassastır, bu nedenle başparmağının kırılıp kırılmadığını belirlemek için bu yöntemden kaçınmak en iyisidir.
Reklam

Bununla İlgili wikiHow'lar

2 Hafta İçinde Göbek Yağı Nasıl Eritilir
wikiHow
2 Hafta İçinde Göbek Yağı Nasıl Eritilir?
Yüzden Nasıl Kilo Verilir
wikiHow
Yüzden Nasıl Kilo Verilir?
Sol Koldaki Ağrının Kalpten Olup Olmadığı Nasıl Anlaşılır
wikiHow
Sol Koldaki Ağrının Kalpten Olup Olmadığı Nasıl Anlaşılır?
Bitkisel Yöntemlerle Penis Nasıl Büyütülür
wikiHow
Bitkisel Yöntemlerle Penis Nasıl Büyütülür?
Penisteki Mantar Enfeksiyonu Nasıl Tedavi Edilir
wikiHow
Penisteki Mantar Enfeksiyonu Nasıl Tedavi Edilir?
Mastürbasyon Bağımlılığı Nasıl Bırakılır
wikiHow
Mastürbasyon Bağımlılığı Nasıl Bırakılır?
Bir Haftada 5 Kilo Nasıl Verilir
wikiHow
Bir Haftada 5 Kilo Nasıl Verilir?
Kasık Mantarı Nasıl Tedavi Edilir
wikiHow
Kasık Mantarı Nasıl Tedavi Edilir?
Vajinal Enfeksiyonlar İlaçsız Nasıl Tedavi Edilir
wikiHow
Vajinal Enfeksiyonlar İlaçsız Nasıl Tedavi Edilir?
Vajinadaki Koku Hızlıca Nasıl Giderilir
wikiHow
Vajinadaki Koku Hızlıca Nasıl Giderilir?
İdrar Yolu Enfeksiyonu Nasıl Geçer
wikiHow
İdrar Yolu Enfeksiyonu Nasıl Geçer?
Regl Dönemi Nasıl Erken Bitirilir
wikiHow
Regl Dönemi Nasıl Erken Bitirilir?
Reklam

Referanslar

  1. ↑ Brian Carlson MD and Stephen Moran MD. American Society for Surgery of the Hand, May June 2009 Volume 34 Issue 5 945-952
  2. ↑ Skinner, H, Current Diagnosis and Treatment of Orthopedics 5th Edition, Chapter 9, Hand Surgery, 2008
  3. ↑ Ashkenaze DM, Ruby LK. Metacarpal fractures and dislocations. Orthop Clin North Am 1992; 23:19.
  4. ↑ http://orthoinfo.aaos.org/topic.cfm?topic=a00011
  5. ↑ http://orthoinfo.aaos.org/topic.cfm?topic=a00011
  6. ↑ Stark, C. D., & Bowers, E. S. (2010). Living with sports injuries. New York: Facts On File.
  7. ↑ http://orthoinfo.aaos.org/topic.cfm?topic=a00011
  8. ↑ Plancher, K. D. (2006). MasterCases Hand and Wrist Surgery: Hand and Wrist Surgery. New York: Thieme Medical Publishers.
  9. ↑ Jonathan Frank, MD. Uzmanla Görüşme. 31 July 2020.
  1. ↑ C, Tsiouri et al, Hand, Injury to the Ulnar Collateral Ligament of the Thumb, 2008 March, 4(1) 12-18
  2. ↑ Brian Carslon MD , Steven Moran MD, Thumb Trauma : Bennetts, Fracure, Rloando’s fractrues, and Ulnar Collateral Ligament Injuries, American Society for Surgery of the Hand, May June 2009 Volume 34 Issue 5 945-952
  3. ↑ C, Tsiouri et al, Hand, Injury to the Ulnar Collateral Ligament of the Thumb, 2008 March, 4(1) 12-18
  4. ↑ Jonathan Frank, MD. Uzmanla Görüşme. 31 July 2020.
  5. ↑ Foster RJ, Hastings H. Treatment of Bennett, Rolando, and vertical intra-articular trapezial fractures. Clin Orthop Relat Res 1987; 121.
  6. ↑ Lanz, U., Schmitt, R., & Buchberger, W. (2008). Diagnostic imaging of the hand. Stuttgart: Thieme.
  7. ↑ Ashkenaze DM, Ruby LK. Metacarpal fractures and dislocations. Orthop Clin North Am 1992; 23:19.
  8. ↑ Ashkenaze DM, Ruby LK. Metacarpal fractures and dislocations. Orthop Clin North Am 1992; 23:19.
  9. ↑ Ashkenaze DM, Ruby LK. Metacarpal fractures and dislocations. Orthop Clin North Am 1992; 23:19.
  10. ↑ Wheeless, Wheeless Textbook of Orthopaedics, Bennetts Fracture Dislocation, 10, 2012
  11. ↑ Wheeless, Wheeless Textbook of Orthopaedics Rolandos fracture, 10, 2012
  12. ↑ Brian Carlson MD , Steven Moran MD, Thumb Trauma : Bennetts, Fracure, Rloando’s fractrues, and Ulnar Collateral Ligament Injuries, American Society for Surgery of the Hand, May June 2009 Volume 34 Issue 5 945-952
  13. ↑ J, Leggit, Acute Finger Injuries Part II, Fractures, Dislocations and Thumb Injuries, American Family Physician, March 1 2006 73 (5) 827-834
  14. ↑ J, Leggit, Acute Finger Injuries Part II, Fractures, Dislocations and Thumb Injuries, American Family Physician, March 1 2006 73 (5) 827-834
  15. ↑ J, Leggit, Acute Finger Injuries Part II, Fractures, Dislocations and Thumb Injuries, American Family Physician, March 1 2006 73 (5) 827-834
  16. ↑ C, Wheeless, Wheeless Textbook of Orthopaedics Rolandos fracture, 10, 2012
  17. ↑ C, Wheeless, Wheeless Textbook of Orthopaedics Rolandos fracture, 10, 2012
  18. ↑ Brian Carlson MD , Steven Moran MD, Thumb Trauma : Bennetts, Fracure, Rloando’s fractrues, and Ulnar Collateral Ligament INjuries, American Society for Surgery of the Hand, May June 2009 Volume 34 Issue 5 945-952
  19. ↑ http://www.eatonhand.com/complic/text10.htm
  20. ↑ Jonathan Frank, MD. Uzmanla Görüşme. 31 July 2020.
  21. ↑ http://orthoinfo.aaos.org/topic.cfm?topic=a00011
  22. ↑ Jonathan Frank, MD. Uzmanla Görüşme. 31 July 2020.
  23. ↑ J, Leggit, Acute Finger Injuries Part II, Fractures, Dislocations and Thumb Injuries, American Family Physician, March 1 2006 73 (5) 827-834

Bu makale işine yaradı mı?

Reklam