ESR Nasıl Düşürülür?

ESR (eritrosit sedimentasyon hızı), sana vücudunda ne kadar sedimentasyon ve yangı olduğunu söyleyebilen bir testtir. Alyuvarlarının çok ince bir tüpün altına ne kadar hızlı çöktüğünü ölçer. ESR değerin orta seviyede yükselmişse büyük ihtimalle azaltman gereken ağrılı bir yangın vardır. Beslenme ve egzersizle bu yangıyı azaltmaya çalış. Ayrıca artmış ya da yüksek bir ESR değerinin altında yatan başka tıbbi nedenler olup olmadığını doktoruna danışarak öğrenmelisin. Zaman içinde ESR’ni ölçtürmen gerekebilir.

Yöntem 1
Yöntem 1 / 3:
Yangıyı ve ESR’yi Beslenme ve Egzersizle Azaltmak

  1. Image titled Reduce the Risk of Prostate Cancer Step 8
    1
    Eğer yapabilirsen düzenli olarak yüksek tempolu egzersiz yap. Yüksek tempolu bir egzersiz yapmak için epey çaba sarf etmelisin. Hangi aktiviteyi seçersen seç, seni terletmeli, kalp atışını hızlandırmalı ve sana, “Vay be, amma zorlandım!” dedirtmeli. Haftada en az 3 gün en az 30 dakika egzersiz yap.[1] Bu tür egzersizin yangıyı ciddi oranda düşürdüğü gösterilmiştir.[2]
    • Yüksek tempolu egzersizlere örnek olarak koşmak ya da hızlı bisiklet sürmek, kulvarda yüzmek, aerobik dans egzersizi yapmak ya da yokuş yukarı yürüyüş yapmak verilebilir.[3]
  2. Image titled Battle Cancer Symptoms With Exercise Step 1
    2
    Alternatif olarak hafif ya da orta tempolu egzersiz yap. Daha önce hiç gerçekten egzersiz yapmadıysan ya da seni yüksek tempolu egzersiz yapmaktan alıkoyan bir sorunun varsa en az 30 dakika süren daha hafif bir egzersiz yap. Her gün birazcık hareket etmek bile yangıyı azaltmaya yardım eder.[4] “Tamam, bu zor ama daha devam edebilirim,” deme noktasına ulaştığını hissedene kadar kendini zorla.[5]
    • Mahallede hızlı bir yürüyüş yap ya da bir su aerobiği dersine kaydol.
  3. Image titled Prevent Upper Back Pain Step 19
    3
    Her gün 30 dakika yoga nidra yap. Yoga nidra, kendini uyanık olmayla uyku arasında tutmaya dayalı bir tür yoga pratiğidir. Tam bir zihinsel ve fiziksel gevşeme hissetmene yardım eder. En az 1 çalışmada bu aktiviteyi yapmak, ESR seviyesini ciddi ölçüde azaltmıştır. Yoga nidra yapmak için:[6]
    • Bir mata ya da başka bir rahat yüzeye sırt üstü uzan.
    • Yoğa eğitmeninin sesini dinle (bu pratiği sunan bir yoga stüdyosu bulamazsan bir uygulama indir ya da ses kaydı ya da video bul).
    • Nefesinin vücudundan içeriye ve dışarıya doğal şekilde süzülmesine izin ver.[7]
    • Pratik sırasında vücudunu hareket ettirme.
    • Konsantre olmadan farkında kalarak zihninin bir noktadan diğerine süzülmesine izin ver.
    • “Eser miktarda uyanıklık içeren uyku” hedefine ulaş.
  4. Image titled Choose Anti Inflammatory Foods Step 8
    4
    İşlenmiş, şekerli gıdalardan uzak dur. Bu yiyecekler vücutta yangıya neden olabilen zararlı bir kolesterol türü (LDL) içerir.[8] Bu yangı, ESR seviyeni de yükseltebilir. Özellikle, patates kızartması, beyaz ekmek, hamur işleri, meşrubatlar, kırmızı ve işlenmiş etler, margarin ve içyağından uzak dur.[9]
  5. Image titled Be a Health Nut Step 3
    5
    Meyve, sebze, sert kabuklu yemişler ve sağlıklı yağlar tüket. Tavuk ve balık gibi yağsız etlerin yanı sıra birlikte bu seçeneklerin hepsi sağlıklı bir beslenmenin temelini oluşturur. Ayrıca, haftada birkaç gün yemeklerine dâhil etmen gereken bazı yangıyla mücadele eden meyve, sebze ve yağlar vardır. Bunlardan bazıları şunlardır:[10]
    • Domates.
    • Çilek, yaban mersini, kiraz ve portakal.
    • Ispanak ve kara lahana gibi yeşil yapraklı sebzeler.
    • Badem ve/veya ceviz.
    • Somon, uskumru, ton balığı ve sardalye gibi (yağ içeri yüksek olan) yağlı balıklar.
    • Zeytinyağı.
  6. Image titled Use Herbs to Treat Bad Breath Step 3
    6
    Yemeklere kekik, acı kırmızı biber ve fesleğen gibi otlar ekle. Bunlar doğal olarak vücuttaki iltihapla savaşır, o yüzden her mümkün olduğunda bunları yemeklerine kat. Neyse ki ot kullanmak yemeklerini (her anlamıyla) renklendirmenin çok güzel bir yoludur! Yangıyı azaltmak ve ESR seviyeni düşürmek için zencefil, zerdeçal ve söğüt ağacı kabuğu da kullanabilirsin.[11]
    • İnternetten yemek pişirirken kullanmak istediğin otları içeren yemek tariflerine bak.
    • Bir demlik kullanarak zencefil ve söğüt ağacı kabuğuyla bitki çayı yap.
    • Hamileysen ya da emziriyorsan söğüt ağacı kabuğu kullanma.
  7. Image titled Avoid Listeria Step 12
    7
    Her gün bolca sıvı al. Susuz kalmak yangıyı kötüleştirmeyebilir ama yeterince sıvı almak, kas ve kemiklerin zarar görmesini önlemek için şarttır.[12] Yangıyı azaltmak için aktivite seviyeni yükseltmen durumunda yaralanmayı önlemek için su içmen önemlidir. Günde en az 1 ya da 2 litre sıvı almayı hedefle.[13] Aşağıdakilerden herhangi birini yaşarsan hemen biraz su iç:[14]
    • Aşırı susuzluk
    • Halsizlik, sersemlik ya da zihin bulanıklığı
    • Daha az idrara çıkma
    • Koyu renkli idrar
    Reklam

Yöntem 2
Yöntem 2 / 3:
Yükselmiş ESR Test Sonuçlarıyla Başa Çıkmak

  1. Image titled Avoid Gestational Diabetes Step 7
    1
    Test sonuçlarını anlamak için doktoruna danış. Çoğu diğer laboratuvar testleri gibi, normal aralıklar doktorunun hangi laboratuvarı kullandığına göre farklı olabilir. Tahlil sonuçları çıkınca doktorunla oturup sana açıklama yapmasını iste. Genelde, normal aralıkların şu şekilde olmasını bekle:[15]
    • 50 yaşın altındaki erkekler için 15 mm/saatten (saat başına milimetre) daha az.
    • 50 yaşın üstündeki erkekler için 20 mm/saatten daha az.
    • 50 yaşın altındaki kadınlar için 20 mm/saatten daha az.
    • 50 yaşın üstündeki kadınlar için 30 mm/saatten daha az.
    • Yeni doğanlar için 0-2 mm/saat.
    • Yeni doğanlardan ergenliğe kadar 3-13 mm/saat.
  2. Image titled Do HIIT Workouts During Pregnancy Step 17
    2
    ESR seviyenin yükselmiş mi yoksa çok mu yüksek olduğunu doktoruna sor. Bazı durumlar, örneğin gebelik, kansızlık, tiroid ya da böbrek hastalığı, lenf ya da multipl miyelom gibi kanser türleri ESR değerinin normalin üzerine çıkmasına neden olabilir. Çok yüksek bir ESR değeri lupus, romatoid arterit ya da vücudunun bir yerinde yer alan ciddi bir enfeksiyona işaret edebilir.[16]
    • Çok yüksek bir ESR değeri alerjik vaskülit, dev hücreli arterit, hiperfibrinojenemi, makroglobülinemi, nekrotizan vaskülit ya da polimiyalji romatika gibi nadir bağışıklık sistemi bozukluklarının da bir işareti olabilir.
    • Çok yüksek ESR değeriyle bağlantılı bir enfeksiyon kemiklerinde, kalbinde, cildinde ya da tüm vücudunda olabilir. Tüberküloz ya da ateşli romatizma da olabilir.
  3. Image titled Avoid Legionella Step 9
    3
    Teşhis konulması için başka testler gerekebileceğini bil. Yükselmiş ya da yüksek bir ESR değeri bile öyle farklı anlamlara gelebilir ki doktorun vücudunda neler olduğunu anlamak için kesinlikle başka testler yapacaktır. Doktorunun hangi testleri yaptırman gerektiğini belirlemesini beklerken nefes alıp ver ve panik olmamaya çalış. Bu süreçte desteklendiğini hissedebilmen için doktorunla, ailenle ve arkadaşlarınla korkularını konuş.[17]
    • ESR testi kendi başına bir teşhis sunamaz.
  4. Image titled Cure Insomnia Step 8
    4
    Değerlerini kontrol etmek için zaman içinde ESR testi yaptır. Yükselmiş bir ESR çoğunlukla kronik ağrı ya da iltihapla bağlantılı olduğu için doktorun düzenli bir sağlık kontrolü için gelmeni isteyebilir. Bu rutin kontroller sırasında ESR seviyeni takip etmek, vücudundaki ağrıyı ve yangıyı izlemesine izin verecektir. Her şey yolunda giderse doğru bir tedavi planıyla ESR seviyen düşecektir!
  5. Image titled Cure Leprosy Step 4
    5
    Romatoid arterit tedavisine ilaçlarla ve fizyoterapiyle destek ol. Maalesef, romatoid arterit tamamen iyileştirilemez. Ama belirtileri kontrol altına almak ve hafifletmek mümkündür. Doktorun büyük ihtimalle sana hastalık modifiye edici antiromatizmal ilaçlar (DMARD), ibuprofen gibi steroid içermeyen yangı önleyiciler (NSAİİ) ve steroidler verecektir.[18]
    • Fizyoterapi ya da iş terapisi eklemlerinin hareket etmesini ve esnek kalmasını sağlayacak egzersizler öğrenmene yardımcı olabilir. Aşırı ağrı durumunda bunlar sana günlük işlerini yapmak için (örneğin, bir bardak su doldurmak) alternatif yöntemler de öğretebilir.
  6. Image titled Choose over the Counter Pain Medication Step 11
    6
    NSAİİ’ler ve diğer ilaçlar sayesinde lupus ataklarını kontrol altına al. Her lupus vakası farklıdır, o yüzden izlenecek en iyi yola karar vermek için doktorunla hareket etmen gerekecektir. NSAİİ’ler ağrıyı ve ateşi, kortikosteroidler ise yangıyı kontrol altına alabilir. Belirtilerine bağlı olarak doktorun antimalaryal ilaçlar ve bağışıklığı baskılayıcı ilaçlar da tavsiye edebilir.[19]
  7. Image titled Alleviate Tailbone Pain Step 5
    7
    Kemik ve eklem enfeksiyonlarını antibiyotiklerle ve/veya ameliyatla tedavi et. Yükselmiş ESR seviyesi farklı birtakım enfeksiyonlara işaret edebilir ama kemiklerde ya da eklemlerde bulunan enfeksiyonları en doğru şekilde saptar. Bu enfeksiyonları tedavi etmek özellikle zordur, o yüzden doktorun sorunun türünü ve kaynağını belirlemek için başka testler yapmak isteyecektir. Ciddi durumlarda, enfekte olmuş dokuyu çıkarmak için ameliyat yapılması gerekebilir.[20]
  8. Image titled Wear Contacts With Dry Eyes Step 1
    8
    Eğer kanser teşhisi konduysa onkoloğa sevk edilmeyi iste. Çok yüksek bir ESR değeri (100 mm/saatin üzeri) kötü huyluluğa, yani yakındaki dokuları istila edebilen ve kanseri yayabilen hücrelerin varlığına işaret edebilir.[21] Özellikle, yüksek ESR multipl miyelom’a, yani kemik iliği kanserine işaret edebilir.[22] Diğer kan tahlilleri, taramalar ve idrar testi de bu teşhisi doğruladıysa bir onkolog sana özel bir tedavi planı oluşturmak için seninle hareket edecektir.[23]
    Reklam

Yöntem 3
Yöntem 3 / 3:
ESR Seviyeni Ölçtürmek

  1. Image titled Cure Insomnia Step 8
    1
    Bir ESR testine ihtiyacın olduğunu düşünüyorsan doktora git. ESR testi en çok, vücudunda ağrı çekmene neden olan bir yangı olup olmadığını görmek için kullanılır. Açıklanamayan ateş, arterit, kas ağrısı ya da gözle görülür bir yangı varsa ESR testi doktoruna bu sorunların kaynağını ve şiddetini daha iyi anlamasına yardımcı olabilir.[24]
    • ESR testi, iştahsızlık, açıklanamayan kilo kaybı, baş ağrısı ya da omuz ve boyun ağrısı gibi açıklanamayan belirtileri teşhis etmekte de faydalı olabilir.[25]
    • ESR testi nadiren kendi başına yapılır. En azından doktorun bir C-reaktif protein (CRP) testi de isteyecektir.[26] Bu test de vücuttaki yangıya bakmak için kullanılır.[27]
  2. Image titled Maintain a Positive Outlook when Living with Lyme Disease Step 7
    2
    Kullandığın ilaçları doktorunla konuş. Doğal ESR seviyeni yükseltebilen ya da düşürebilen bazı reçetesiz ya da reçeteli ilaçlar vardır. Bu ilaçlardan herhangi birini kullanıyorsan doktorun test yaptırmadan bir hafta öncesine kadar kullanmayı bırakmanı isteyebilir. Doktoruna danışmadan ilaçlarını değiştirme.[28]
    • Dekstran, metildopa, oral kontraseptifler, penisillamin prokainamid, teofilin ve A vitamini, ESR seviyeni yükseltebilir.
    • Aspirin, kortizon ve kinin ESR seviyeni düşürebilir.
  3. Image titled Avoid Aspartame Step 9
    3
    Sağlık çalışanına kanın hangi kolundan alınmasını istediğini söyle. Kan genellikle dirsek içinden alınır. Kan alındıktan sonra çok fazla ağrı ya da şişme olmasa da kanın baskın olarak kullanmadığın kolundan alınmasını istemen iyi olur. Sağlık çalışanı en uygun damarları da bulmak isteyecektir.[29]
    • İyi bir damar seçmek kan alınmasının biraz daha hızlı ilerlemesini sağlar.
    • Sağlık çalışanı iki kolda da iyi bir damar bulamazsa kanı almak için başka bir yer arayabilir.[30]
    • Kanı alan kişiye bu tür tahlillerle ilgili geçmiş deneyimlerinden de bahsetmen gerekir. Kan alınırken bayılma ya da baş dönmesi yaşıyorsan bayılman durumunda bir yerine bir şey olmasın diye bir yere uzanmanı sağlayabilir. Kan tahlilleriyle aran iyi değilse taksiyle gidip gel.
  4. Image titled Draw Blood from Hard to Hit Veins Step 1
    4
    Kanın alınırken rahat kal. Sağlık çalışanı üst kolunun etrafına lastik bir bant bağlayacak ve kan alınacak yeri alkolle temizleyecek. Sonra, iğneyi damara sokarak kanını bir tüpe dolduracak. Kan alması bitince iğneyi çıkarıp lastik bandı çözecek. Son olarak, hemşire ya da doktor sana küçük bir gazlı bez verecek ve bunu kan alınan yere bastırmanı isteyecek.[31]
    • Gerginsen kanın alınırken koluna bakma.
    • Birden fazla tüp doldurulması gerekebilir. Eğer öyle olursa paniğe kapılma.
    • Basınç uygulamak ve sen oradan ayrıldıktan sonra kanamanın hızlıca durması için bir kompresyon bandajı kullanılması gerekebilir. Birkaç saat geçtikten sonra bu bandajı evde çıkarabilirsin.[32]
  5. Image titled Draw Blood from Hard to Hit Veins Step 2
    5
    Biraz morarma ve kızarıklık olacağını bil. Çoğu durumda kanın alındığı yer sadece bir ya da iki günde iyileşir ama iyileşirken biraz kızarıklık hatta morluk oluşabilir. Bu normaldir.[33] Nadir durumlarda test için kullanılan damar şişebilir.[34] Bu ciddi bir şey değildir ama ağrı yapabilir. İlk gün üstüne buz koy, sonra ılık komprese geç. Islak bir el bezini mikrodalgada 30-60 saniye ısıtarak ılık bir kompres yap. Kan alınan yere günde birkaç kez her defasında 20 dakika uygula.
    • El bezinin sıcaklığını elini yaklaştırıp yukarıda üzerinde tutarak test et. Çıkan buhar, elini bezin yukarısında tutamayacağın kadar sıcaksa 10-15 saniye bekle ve sıcaklığını tekrar kontrol et.
  6. Image titled Diagnose Tonsillitis Step 4
    6
    Ateşin çıkarsa doktorunla bağlantıya geç. Kan alınan yerdeki ağrı ve şişme kötüleşirse bir enfeksiyon oluşuyor olabilir. Bu çok nadir bir reaksiyondur.[35] Ama, ateşin çıkarsa hemen doktorunla bağlantı kur.
    Reklam

İpuçları

  • Kan tahlilinin olduğu gün bol su iç. Bu, damarlarının şişmesini ve kanının daha kolay alınmasını sağlar. Kolları bol bir gömlek de giymelisin.
  • Hamilelik ve regl ESR seviyesinin geçici olarak yükselmesine neden olabildiği için hamileysen ya da adet görüyorsan doktorunu bilgilendir.
Reklam

Bununla İlgili wikiHow'lar

Mastürbasyon Bağımlılığı Nasıl Bırakılır
Mastürbasyon Bağımlılığı Nasıl Bırakılır?
Bir Haftada 5 Kilo Nasıl Verilir
Bir Haftada 5 Kilo Nasıl Verilir?
Kıkırdak Piercing'indeki Şişlikler Nasıl İyileştirilir
Kıkırdak Piercing'indeki Şişlikler Nasıl İyileştirilir?
Sigara Nasıl İçilir?
Regl Olduktan Sonra Gusül Abdesti Nasıl Alınır
Regl Olduktan Sonra Gusül Abdesti Nasıl Alınır?
Penisteki Mantar Enfeksiyonu Nasıl Tedavi Edilir
Penisteki Mantar Enfeksiyonu Nasıl Tedavi Edilir?
Yüzden Nasıl Kilo Verilir
Yüzden Nasıl Kilo Verilir?
Ayak Parmağının Kırıldığı Nasıl Anlaşılır?
Uyuyor Numarası Nasıl Yapılır
Uyuyor Numarası Nasıl Yapılır?
Yorgun Değilken Nasıl Uyunur?
Regl Dönemi Nasıl Erken Bitirilir
Regl Dönemi Nasıl Erken Bitirilir?
Uyuşturucu Testinden Kısa Sürede Nasıl Geçilir
Uyuşturucu Testinden Kısa Sürede Nasıl Geçilir?
Bel Nasıl Ölçülür
Bel Nasıl Ölçülür?
Bir Kişinin Kokain Kullandığı Nasıl Anlaşılır
Bir Kişinin Kokain Kullandığı Nasıl Anlaşılır?
Reklam

Referanslar

  1. ↑ http://www.heart.org/HEARTORG/HealthyLiving/PhysicalActivity/FitnessBasics/Moderate-to-Vigorous---What-is-your-level-of-intensity_UCM_463775_Article.jsp#.WeT4rxNSxok
  2. ↑ https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/12192226
  3. ↑ http://www.heart.org/HEARTORG/HealthyLiving/PhysicalActivity/FitnessBasics/Moderate-to-Vigorous---What-is-your-level-of-intensity_UCM_463775_Article.jsp#.WeT4rxNSxok
  4. ↑ https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/12192226
  5. ↑ http://www.heart.org/HEARTORG/HealthyLiving/PhysicalActivity/FitnessBasics/Moderate-to-Vigorous---What-is-your-level-of-intensity_UCM_463775_Article.jsp#.WeT4rxNSxok
  6. ↑ http://nopr.niscair.res.in/bitstream/123456789/13871/1/IJTK%2011%282%29%20358-361.pdf
  7. ↑ https://www.yogajournal.com/meditation/10-steps-of-yoga-nidra
  8. ↑ https://www.health.harvard.edu/staying-healthy/the-truth-about-fats-bad-and-good
  9. ↑ https://www.health.harvard.edu/staying-healthy/foods-that-fight-inflammation
  1. ↑ https://www.health.harvard.edu/staying-healthy/foods-that-fight-inflammation
  2. ↑ http://www.newhealthadvisor.com/how-to-reduce-esr-in-blood.html
  3. ↑ https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4755996/
  4. ↑ http://www.newhealthadvisor.com/how-to-reduce-esr-in-blood.html
  5. ↑ https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/dehydration/symptoms-causes/syc-20354086
  6. ↑ https://medlineplus.gov/ency/article/003638.htm
  7. ↑ https://medlineplus.gov/ency/article/003638.htm
  8. ↑ https://medlineplus.gov/ency/article/003638.htm
  9. ↑ https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/rheumatoid-arthritis/diagnosis-treatment/drc-20353653
  10. ↑ https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/lupus/basics/treatment/con-20019676
  11. ↑ https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4091374/
  12. ↑ https://www.cancer.gov/publications/dictionaries/cancer-terms?cdrid=45771
  13. ↑ https://www.rcpa.edu.au/Library/Publications/Common-Sense-Pathology/Docs/2014/Making-Sense-of-Inflammatory-Markers
  14. ↑ https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/multiple-myeloma/diagnosis-treatment/drc-20353383
  15. ↑ https://medlineplus.gov/ency/article/003638.htm
  16. ↑ https://labtestsonline.org/understanding/analytes/esr/tab/test/
  17. ↑ https://www.mayoclinic.org/tests-procedures/sed-rate/details/why-its-done/icc-20207019
  18. ↑ https://labtestsonline.org/understanding/analytes/crp/tab/glance/
  19. ↑ https://labtestsonline.org/understanding/analytes/esr/tab/test/
  20. ↑ http://www.onemedical.com/blog/live-well/blood-draw-faq/
  21. ↑ http://www.registerednursern.com/how-to-draw-blood-drawing-blood-clinical-nursing-skills-for-rns/
  22. ↑ http://www.nhs.uk/conditions/Blood-tests/Pages/Introduction.aspx
  23. ↑ https://www.nhlbi.nih.gov/health/health-topics/topics/bdt/with
  24. ↑ http://www.onemedical.com/blog/live-well/blood-draw-faq/
  25. ↑ http://www.frhg.org/documents/Lab_Manuals/Blood-Collection-Adverse-Reactions-and-Patient-Blood-Volumes.pdf
  26. ↑ http://www.frhg.org/documents/Lab_Manuals/Blood-Collection-Adverse-Reactions-and-Patient-Blood-Volumes.pdf
  27. ↑ http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/fever/symptoms-causes/dxc-20341502

Bu wikiHow makalesi hakkında

Sarah Gehrke, RN, MS
Ortak yazarlar :
Sarah Gehrke, RN, MS
Lisanslı Hemşire
Bu makaledeki ortak yazarlar Sarah Gehrke, RN, MS. Sarah Gehrke Teksas’da Lisanslı Hemşire’dir. Hemşirelik alanındaki Yüksek Lisansı’nı 2013 yılında Phoenix Üniversitesi’nden almıştır.
Kategoriler: Sağlık
Diğer dillerde
Bu sayfaya 704 defa erişilmiş.

Bu makale işine yaradı mı?

Reklam