Bir Web Sitesinin Güvenilir Olup Olmadığı Nasıl Anlaşılır?

Bu Makalede:Genel İpuçlarını Kullanmak Bir Google Şeffaflık Raporu Kullanmak Better Business Bureau’yu Kullanmak

Bu wikiHow makalesi sana bir İnternet sitesinin güvenilirliğini, siteyi kullanmadan önce nasıl değerlendireceğini öğretir. Temel İnternet güvenliği uygulamasına ek olarak bir web sitesinin güvenilirliğini doğrulamak için Google’ın Şeffaflık Raporu’nu veya Better Business Bureau’nun sitesini kullanabilirsin.

Yöntem 1
Genel İpuçlarını Kullanmak

1
Web sitesinin adını bir arama motoruna yaz ve sonuçları incele. Mevzubahis site tehlikeliyse (veya bariz bir şekilde güvenilir değilse) üstünkörü bir Google kontrolü, bilgi edinmen için yeterli olacaktır.^[1]
- Google, yüksek trafik alan sitelerin kullanıcı incelemelerini arama sonuçlarının en üstüne yakın bir yerde derler; mevcutsa bunlara baktığından emin ol.
- Web sitesi ile ilişkisi olmayan incelemelere ve geri bildirimlere baktığından emin ol.
2
Web sitesinin bağlantı türüne bak. "https" etiketi olan bir web sitesi, daha yaygın olan "http" web sitelerinden genelde daha güvenlidir --ve bu sayede daha güvenilirdir--. Bunun sebebi, güvenilir olmayan çoğu sitenin "https" sitelerin güvenlik sertifikalarından almakla uğraşmamasıdır.^[2]
- "https" bağlantısı olan bir site yine de güvenilir olmayabilir; bu yüzden web sitesini başka yollarla da doğrulamak en iyisidir.^[3]
- Sitenin özellikle ödeme sayfasının "https" bir sayfa olduğundan emin ol.
3
Sitenin güvenlik durumunu, tarayıcının adres çubuğundan kontrol et. "Güvenli" bir web sitesi, çoğu tarayıcıda web sitesinin adresinin solunda yeşil bir kilit simgesi gösterir.^[4]
- Web sitesinin (kullanılan şifreleme türü gibi) detaylarını doğrulamak için kilit simgesine tıklayabilirsin.
4
Web sitesinin adresini değerlendir. Bir web sitesinin adresi bağlantı türü ("http" veya "https"), sitenin alan adı ("wikihow" gibi) ve uzantıdan (".com", ".net" gibi) oluşur. Bağlantının güvenli olduğunu doğrulamış olsan bile aşağıdaki tehlike işaretlerine dikkat et:^[5]
- Alan adında birden fazla tire veya sembol bulunması.
- Gerçek şirketleri taklit eden alan adları ("Amaz0n" veya "NikeOutlet" gibi).
- Güvenilir site temaları kullanan tek kullanımlık siteler ("visihow" gibi).
- ".biz" ve ".info" gibi alan adları. Bu siteler genelde güvenilir olmaz.^[6]
- ".com" ve ".net" sitelerinin, kendiliğinden güvensiz olmasa da en kolay edinilen alan adı uzantıları olduğunu da unutma. Hâl böyle olunca, bu siteler ".edu" (eğitim kuruluşu) veya ".gov" (hükûmet) uzantılı bir site kadar güvenli olmaz.^[7]
5
Sitede kullanılan Türkçe’nin bozuk olup olmadığına bak. Bir sürü yanlış yazılmış (veya eksik) kelime, dil bilgisi hatası veya garip ifade görürsen sitenin güvenilirliğini sorgulamalısın.^[8]
- Mevzubahis site bu aşamaya kadar teknik olarak güvenilir olsa da dilde yapılan hatalar da sitedeki bilgilerin doğruluğuna yönelik şüphe uyandırır ve siteyi kötü bir kaynak hâline getirir.
6
Aşırı reklam var mı bak. Seçtiğin sitede sayfayı kaplayan, inanılmaz derecede çok fazla reklam varsa veya otomatik olarak sesler çalan reklamlar varsa bu site muhtemelen güvenilir bir site değildir. Ek olarak, aşağıdaki reklam türlerine rastlarsan başka bir siteye bakmayı düşün:^[9]
- Sayfanın tamamını kaplayan reklamlar
- Devam etmeden önce bir ankete katılmanı (veya başka bir işlem yapmanı) gerektiren reklamlar
- Seni başka bir sayfaya yönlendiren reklamlar
- Müstehcen veya akıl çelici reklamlar
7
Web sitesinin "İletişim" sayfasını kullan. Çoğu sitede, kullanıcıların sitenin sahibine soru, yorum veya endişelerini iletmeleri için kullanılan bir İletişim sayfası bulunur. Mümkünse web sitesinin güvenilirliğini doğrulamak için, verilen numarayı ara veya e-posta adresine e-posta gönder.^[10]
- İletişim sayfasını aramak için sitenin en altına kadar indiğinden emin ol.
- Mevzubahis sitenin hiçbir yerinde bir İletişim sayfası yoksa bu doğrudan bir tehlike işaretidir.
8
Web sitesinin alan adını kimin tescil ettiğini araştırmak için bir "WhoIs" araması kullan. Tüm alan adlarının, alan adını tescil eden kişinin veya şirketin iletişim bilgilerini göstermesi gerekir. WhoIs bilgisini çoğu alan adı tescili şirketinden veya https://www.domainsorgulama.net/ gibi hizmetlerden edinebilirsin. Dikkat edilecek bazı şeyler:^[11]
- Gizli tescil: Bir alan adını gizli bir şekilde tescil etmek mümkündür. Bu durumda "gizli tescil" sağlayıcısı, alan adının gerçek sahibi için iletişim kanalı olarak hizmet verir. Bir alan adı gizli olarak tescil edildiyse bunu bir tehlike işareti olarak algıla.
- Şüpheli iletişim bilgileri: Mesela alan adını tescil eden kişinin adı "Serkan Sağlam"; ama e-posta adresi "remzibalat12345@hushmail.com" ise bu, tescil sahibi kişinin, gerçek kimliğini saklamaya çalıştığını gösterebilir.
- Yakın zamanda yapılmış bir tescil veya transfer: Yakın zamanda yapılmış bir alan adı tescili veya transferi, bir sitenin güvenilir olmadığını gösterebilir.

Yöntem 2
Bir Google Şeffaflık Raporu Kullanmak

1

Google Şeffaflık Raporu web sayfasını aç. Bir web sitesinin Google güvenlik puanını görmek için sitenin adresini bu hizmette aratabilirsin.^[12]
2

"URL’e göre ara" alanına tıkla. Sayfanın ortasındadır.
3
Web sitenin URL’ini gir. Bu, web sitesinin adından ("wikihow" gibi) ve uzantısından (".com" gibi) oluşur.
- En iyi sonuçları alabilmek için web sitenin URL’ini kopyalayıp bu alana yapıştır.
4

Büyüteç şeklindeki butona tıkla.
5
Sonuçlarını incele. Siteler için "Veri yok", "Tehlikeli değil" ve "Kısmen tehlikeli" gibi değerlendirmeler yapılır.
- Örneğin; WikiHow ve YouTube gibi siteler Google’dan "Tehlikeli değil" değerlendirmesini alırken Reddit, "yanıltıcı içerik" (yanıltıcı reklam gibi) nedeniyle "Kısmen tehlikeli" olarak değerlendirilir.
- Google Şeffaflık Raporu, bir site için belli bir değerlendirmenin neden yapıldığını da belirtir; böylece değerlendirme mantığının sana uygun olup olmadığına karar verebilirsin.

Yöntem 3
Better Business Bureau’yu Kullanmak

1
Better Business Bureau web sayfasını aç. Better Business Bureau, seçtiğin web sitesini onaylamak için kullanabileceğin bir doğrulama işlemine sahiptir.^[13]
- Better Business Bureau’nun, senin verdiğin web sitesiyle işletmeler arasında eşleştirme yapmaya başladığını bil. Bir web sitesinin yalnızca güvenli olup olmadığını görmek istiyorsan Google Şeffaflık Raporu’nu kullan.
2

Find a Business (Bir İşletme Bul) sekmesine tıkla.
3

"Find a" (Bul) metin alanına tıkla.
4

Web sitenin URL’ini yaz. En iyi sonucu almak için, tam URL’i kopyalayıp buraya yapıştır.
5

"Near" (Yakındakiler) alanına tıkla.
6
Bir konum yaz. Zorunlu olmasa da bir konum yazmak aramanı daraltır.
- İşletmenin coğrafi konumunu bilmiyorsan bu adımı atla.
7

Search’e (Ara) tıkla.
8
Sonuçlarını incele. Web sitenin güvenilirliğini, sitenin iddialarıyla Better Business Bureau’nun sonuçlarını karşılaştırarak doğrulayabilirsin.
- Örneğin; web siten ayakkabı sattığını iddia ediyorsa ama Better Business Bureau, URL’i bir reklam kiralama hizmetine yönlendiriyorsa sitenin dolandırıcı olduğunu anlarsın.
- Ancak, Better Business Bureau’nun sonuçları sitenin temasıyla eşleşiyorsa bu siteye muhtemelen güvenebilirsin.

İpuçları

Wolfram Alpha da web sitesi tanılama işlemi gerçekleştirmek için harikadır.

Uyarılar

Kullanıcı güdümlü siteleri (gittigidiyor gibi), dinamik doğaları gereği "güvenli" olarak sınıflandırmak zordur. Gittigidiyor’dan bilgisayarına bir virüs bulaşma ihtimali pek olmasa da diğer kullanıcıların seni dolandırma ihtimaline dikkat etmelisin.^[14]